Mga Anyo ng :Bagay = Aggregatzustände
Anyong solido | ↓
Bagalusaw Anyong likido |
Anyo ng gas |
Hugis na di-nababago Dami ng lamang di-nababago |
Hugis na nababago Dami ng lamang di-nababago |
Hugis na nababago Dami ng lamang nababago |
Bakal Asin Bato |
Tubig Langis Gas sa bote |
Hangin Gas sa ningas |
→ malusaw → ← mamuọ ← |
||
→ sumingaw → ← ↓ magkakapit ← |
↓
Tunawin | ||
(↓ 1) tubig-alat (↓ 2) matamis na inumin |
||
(↓ 3)
Tubig sa hangin
(↓ 4) Hangin sa tubig |
Ibinubukod naming mabuti ang katawagang ↓ lusaw at ↓ tunaw.
Hangin at :Bagyo = Wind und Sturm
![]() ![]() |
↓ habagat | ↓
taypun |
Mga signal sa bagyo = Sturmsignale
Nagpapahiwatig ang Signal
No. 1/2/3 ng hangin na tumatakbo nang hanggang 60 /
nang 60 hanggang 100 / nang higit sa 100 km/h (kilometro bawat oras) at inaasahan sa loob ng
susunod na 24 oras.
Signal No. 1/2/3 sagt
einen Sturm voraus mit bis zu 60 / zwischen 60 und 100 / über 100 km/h, der innerhalb
der nächsten 24 Stunden zu erwarten ist.
Lakas ng hangin = Windstärken (Beaufort)
Lakas = Stärke | Tawag | Name | ||
m/s | km/h | |||
0 | 0 - 0.2 | 0 - 1 | Kalmadong hangin | Windsstille |
1 | 0.3 - 1.5 | 2 - 5 | Magaang hangin | Leichter Zug |
2 | 1.6 - 3.3 | 6 - 11 | Mahinhing simoy na hangin | Leichte Brise |
3 | 3.4 - 5.4 | 12 - 19 | Mahinang simoy na hangin | Schwache Brise |
4 | 5.5 - 7.9 | 20 - 29 | Banayad na hangin | Mäßige Brise |
5 | 8.0 - 10.7 | 30 - 39 | Sariwang simoy | Frische Brise |
6 | 10.8 - 13.8 | 40 - 50 | Malakas na simoy | Starker Wind |
7 | 13.9 - 17.1 | 51 - 61 | Banayad na unos | Steifer Wind |
8 | 17.2 - 20.7 | 62 - 74 | Sariwang unos | Stürmischer Wind |
9 | 20.8 - 24.4 | 75 - 87 | Malakas na unos | Sturm |
10 | 24.5 - 28.4 | 88 - 101 | Kabuuang unos | Schwerer Sturm |
11 | 28.5 - 32.6 | 102 - 120 | Bagyọ | Orkanartiger Sturm |
12 | > 32.6 | > 120 | Ipuipo | Orkan |
m/s = metro bawat
saglit. km/h = kilometro
bawat oras. 1 m/s = 3.6 km/h . 1 kt (knot) = 1.852 km/h = 0.5144 m/s. |
Gute Information über laufende und bevorstehende Taifune zeigt die Website der
'Japan Meteorological Agency'
www.jma.go.jp/en/typh/ .
Dort werden Sturmwarnungen
von mehr als 30 kt in gelb und 50 kt in rot angezeigt.
May magaling na kabatiran sa kasalukuyan at darating na mga bagyo ang website
na nasa itaas. Ginagamit ang kulay dilaw sa babala ng higit na 30 kt (55 km/h,
unọs) at ang kulay pula sa higit na 50 kt (95 km/h, bagyọ,
ipuipo).
Pagtutuos ng :Bahagdan = Prozentrechnen
bahagdan = bahagi ng daan Prozent
Mula sa Latin na salitang 'per centum' = sa isang daan ang
Espanyol na salitang-hiram na porsiyento at ang Ingles na salitang percent.
Galing sa 1/100 ang daglat 0/0 o %.
100 % (sandaang bahagdan) ang lahat.
Ginagamit ang ✦ Tuntunin ng Tatlo para sa pagtutuos sa bahagdan.
Halimbawa 1: Ano ang 1 % ng 300 PHP? |
| |||||||||
Halimbawa 2: Barantilyo na. May bawas ng 25 %. Gusto kong bumili ng isang damit na may halagang 495 PHP. Magkano ang ibabayad ko? 123.75 PHP ang bawas. 495 - 123.75 = 371.25 PHP ang bayad. |
| |||||||||
Ibang paraan: 25 % ang bawas. 100 - 25 = 75 % ang bayad. 371.25 PHP ang bayad. |
| |||||||||
Halimbawa 3: Suki ako sa tindahan. Nagbayad ako ng 400 PHP sa isang damit na halagang 495 PHP. Ilang bahagdan ang bawas ko? 80.81 % ang bayad. 100 - 80.81 = 19.19 % ang bawas. |
| |||||||||
Ibang paraan: 400 PHP ang bayad. 495 - 400 = 95 PHP ang bawas. 19.19 % ang bawas. |
| |||||||||
Halimbawa 4: Gagamitin namin ang gamot na halaman. 750 ml ang laman ng boteng may gamot. Dapat gamitin ang timpladang may 2 % gamot. Ilang litro ang kukunin namin? Kukuha kami ng 375 litrong timplada. |
750 ml = 0.750 l
(✧ litro)
|
Sa :Bahay = Im Haus
Bahay kubo, kahit munti, ang halaman doon ay sari-sari, singkamas at talong, sigarilyas at mani, sitaw, bataw, patani. |
Kundol, patola, upo't kalabasa, at saka mayroon pang labanos, mustasa, sibuyas, kamatis, bawang at luya, sa palibot nito'y panay na linga. |
✐ Salitang :balangay, baranggay
balangay = historisch: Boot mit 12-16 Ruderern.
balangay (1) :: Makasaysayang tawag ng sasakyạn sa
dagat na may manggagaod. = Historischer Ausdruck für ein Wasserfahrzeug mit
Ruderern.
balangay (2) :: Makasaysayang tawag ng pamayanang may
30 - 100 mag-anạk sa ilalim ng hari o datu.
= Historischer
Ausdruck für eine Gemeinde von 30 bis 100 Familien unter einem König oder Häuptling.
balangay (3) :: Sangạy ng samahạn. = Zweigstelle einer
Gesellschaft oder Gemeinschaft.
balangay (4) = Loge der Freimaurer.
baranggay (5) = Stadt- oder Gemeindebezirk →
✧ Lipon at Pulitika:
Baranggay.
:Balingkinitan (Malusog na Pagkain) = Schlank (Gesunde Ernährung)
↓ asugaw ↓ glutịn |
↓
protina | ↓ tabạ |
✦ TTT Tumbasang ng Timbang at Taas = Körpermasseindex |
Malusog na pagkain = Gesunde Ernährung
Noong unang panahon, ang likas na pagbuo ng katawan ng tao ay para sa magaling na buhay kahit may kahirapan at maraming kilos upang hanapin ang pagkain at may madalas na kakulangan nito. Kung may kaunting sobrang pagkain, iniimbak ang katawan para sa darating kahirapan sa pamamagitan ng paggawa ng taba sa loob ng katawan.
Lubhang iba ang buhay natin ngayon. Walang kahirapang mamalengke, sumasakay pauwi, kumakain ng marami at saka umuupo tayo sa harap ng TB habang kumain ng kakain o 'snacks'. Halos walang kilos. "Suwerte ako," ang iniisip ng katawan. "Puwede kong iimbak ang sobrang pagkain" at tumataba tayo.
Ano ang puwede nating gawain? Una, lukuin ang tiyan. Puwedeng kumain ng maraming prutas at gulay na may kaunting kaloriya, busog na ang tiyan bago kumain ng pagkaing may sobrang kaloriya. Napakapangit ang asukal at mga matamis na inumin. Pangalawa, tulungan ang tiyan. Puwedeng lumakad o gumalaw sa bahay at sa labas nito. Gusto ng tiyan ang kilos pagkatapos kumain. Ito ang malusog na pampapayat, hindi kailangan ng mga gamot at ng diyeta.
Mga saligang sangkap ng pagkain = Nährstoffe, Grundbestandteile der Nahrungsmittel
Ginagamit ang kimikang ✦ enerhiya ng pagkain para sa kilos at sa pagpapainit ng katawan. Maaaring sabihin na "sinusunog" ang pagkain sa katawan. Sinusukat ito (ang "pasunog") sa kaloriya ('calories', ✧ enerhiya, 1 kcal = 4.19 kJ; ang tawag ay galing sa Pransas na salitang |calorie|, Latinong |calor| = init).
Iba pang mahalagang sangkap ng pagkain = Weitere wichtige Bestandteile der Nahrungsmittel
Saligang sangkap at pasunog ng ilang pagkain
= Grundbestanteile und Brennwerte einiger Lebensmittel
Protina | Asugaw | Taba | kcal/100g | |
g / 100 g | ||||
Protina | 100 | 0 | 0 | 400 |
Asugaw | 0 | 100 | 0 | 400 |
Taba | 0 | 0 | 100 | 900 |
Tubig | 0 | 0 | 0 | 0 |
Baboy (pinirito) | 23 | 0 | 16 | 240 |
Bayabas | 3 | 14 | 1 | 68 |
✦ Gatas | 3 | 5 | 4 | 70 |
Isda (laman, nilaga) | 26 | 6 | 0 | 160 |
Itlog (2 malaking itlog ≈ 100 g) | 13 | 1 | 9 | 140 |
Kalabasa (niluto) | 1 | 5 | 0 | 23 |
Kanin | 9 | 28 | 3 | 130 |
Kola abp. soft drinks | 0 | 10 | 0 | 42 |
Mani (tinuyo) | 11 | 11 | 48 | 600 |
Pakwan | 1 | 8 | 0 | 29 |
Ponkan | 1 | 11 | 0 | 45 |
Saging | 1 | 23 | 0 | 90 |
Sitaw (niluto) | 2 | 7 | 0 | 30 |
Tinapay (2 monay ≈ 100 g) | 6 | 50 | 0 | 240 |
Tokwa (sariwa) | 7 | 1 | 4 | 60 |
Yakult (1 bote = 80 g) | 1 | 21 | 0 | 75 |
Enerhiyang kailangan ng katawan = Energiebedarf des Körpers
Maaaring tayahin ang enerhiya kailangan ng katawan. Nababatay ito sa timbang at taas ng katawan at pati sa kilos at ugali ng tao (halimbawa dito: babae, 1.51 m, 63 kg ("malusog" sa ✧TTT)).
Kaloriya sa bawat araw kcal/d | |
Saligang kailangan (puso, pahinga, pagpapainit, pagkatunaw) | 1600 |
Halos walang kilos at paggawa | 2000 |
Katamtamang kilos at paggawa | 2400 |
Maraming kilos, paggawa at isport | 3200 |
Mga sangkap ng pagkaing pang-industriya
Ginagawa sa mga malaking makina ang mga pagkaing pang-industiya. Dapat itong hakutin nang malayo at bodegahin nang matagal. Gumugugol ng maraming pera sa mga patalastas, at kaunting pera para sa mga sangkap ang tinitira. Dapat din gumamit ng mga ibang sangkap para sa mga paraan ng pagyayari at pagbobodega. Dapat bayaran din ng bumibili ang gastos na iyon, pero walang pakinabang sa sarap o lusog ng pagkain para sa kanya.
Dapat itala ang mga sangkap sa etiketa o sa balot. Karaniwan napakaliit ang limbag (at sa Inggles sa Pilipinas) upang hindi makabasa nito ang bumibili o hindi maintindihan niya. Minsan mahaba ang talaang ito, puwede ilan sa susunod na lahok:
Antioxidant | Produktong kimiko para sa pag-iimbak. | |
Carrageenan | Produktong yari sa gulaman: Kailangan para sa mga padaang pang-pabrika. Walang sarap at walang halaga. | |
Citric acid | Produktong kimiko upang gumawa ng sariwang sarap sa inumin. | |
Flavours | Produktong kimiko upang magpaunlad ng sarap. | |
Flavour enhancer | Produktong kimiko upang lumakas ang sarap. | |
Glutamate | Kasangkapan upang lumakas ang sarap. | |
Lecitin | Maraming lecitin sa utaw, butong sitaw abp. Ginagawa bilang panatilihin ang emulsiyon. | |
Milk solids | Inggles sa salita sa pulbos ng ✧ gatas. | |
Palm olein | Langis ng palma, karaniwang "pinatigas". | |
Phosphate | Produktong kimiko upang pampalakas ng sarap (at panatilihin ang uhaw). | |
Shortening | Taba para sa paghuhurno. | |
Vitamin | Mga bitamina. Kailangan ng katawan ang mga bitamina. Pero di-kailangan o di-malusog ang sobrang bitamina. Ginagamit ang bitaminang A bilang pangkulay. | |
Water | Tubig: Pangunahing sangkap. Mura, walang lasa at halaga, pero may timbang. |
Zutaten in industriell hergestellten
Lebensmitteln
:Baltazar, Francisco (1788-1862)
May bansag na Balagtas,
ama ng pantulang Tagalog. Kilalang akda Plorante at Laura (Epiko 1838).
Pseudonym Balagtas, Vater der Tagalog Dichtung, Hauptwerk Plorante at Laura
(Epos 1838).
♫ Pambansang Awit (:Bansa) = Nationalhymne der Philippinen
Lupang Hinirang Bayang magiliw, perlas ng Silanganan Alab sa puso sa dibdib mo'y buhay Lupang hinirang, duyan ka ng magiting Sa manlulupig di ka pasisiil. Sa dagat at bundok sa simoy at sa langit mong bughaw May dilag ang tula at awit sa paglayang minamahal Ang kislap ng watawat mo'y tagumpay na nagniningning Ang bituin at araw niya, kailan pa ma'y di magdidilim. Lupa ng araw, ng luwalhati't pagsinta Buhay ay langit sa piling mo Aming ligaya na pag may mang-aapi Ang mamatay nang dahil sa iyo. |
Geweihte Erde Geliebtes Land, Perle des Ostens, Lebendig ist die Flamme im Herzen deiner Brust. Geweihte Erde, du Wiege der Helden, Wirst du den Feinden widerstehen. Auf See, im Gebirge, unter der frischen Brise deines blauen Himmels Blühen Gedichte und Gesang in Liebe für deine Freiheit. Das Leuchten deiner Fahne ist siegreicher Glanz, Ihre Sterne und ihre Sonne, niemals werden sie verdunkeln. Erde unter der Sonne, voll Ruhm und Liebe, Himmlisch ist ein Leben in deiner Obhut. Unser Glück ist, im Kampfe Gegen die Feinde für dich zu sterben. |
Mga Kalapit-bansa ng Pilipinas (:Bansa) = Nachbarländer der Philippinen
Bansa = Land |
Agwat = Entfernung km (*1) |
Laki = Größe 1000 km2 |
Mamamayan = Bevölk. mln. tao |
Kapal = Bev.Dichte tao/km2 (*2) |
Kabuhayan = Sozialprodukt USD (*3) |
Pilipinas | - | 300 | 107 | 294 | 8 900 (2018) |
Malaysia | 50 (2400) | 320 | 32 | 97 | 29 000 (2019) |
Taiwan | 150 (1100) | 36 | 23 | 650 | 50 000 |
Indonesia | 250 (2800) | 1 900 | 260 | 125 | 12 500 (2019) |
Brunei | 360 (1300) | 6 | 0.5 | 73 | 79 000 |
Tsina | 600 (2800) | 9 600 | 1 340 | 145 | 16 700 |
Hongkong | 750 (1100) | 1 | 7 | 6 400 | 58 000 |
Hapon | 900 (3000) | 380 | 126 | 330 | 43 000 |
Vietnam | 900 (1800) | 330 | 95 | 280 | 6 900 |
Kampuchea | 1100 (1700) | 180 | 16 | 68 | 3 700 |
Laos | 1200 (1900) | 240 | 7 | 29 | 7 400 |
Thailand | 1400 (2000) | 510 | 69 | 135 | 17 900 |
Korea | 1500 (2700) | 100 | 52 | 510 | 39 400 |
Singapore | 1600 (2400) | 1.2 | 6 | 5000 | 88 000 |
USA | 15 000 | 9 200 | 330 | 33 | 65 200 (2019) |
Alemanya | 9 000 | 360 | 83 | 230 | 56 200 (2019) |
(*1)Pinamaikling
agwat. Sa panaklong: Agwat mula sa Manila hanggang ang punong-lunsod. = Kürzeste Entfernung. In Klammern: Entfernung von Manila bis zur Hauptstadt. (*2) Karamihan ng tao sa isang parisukat na kilometro. = Die Anzahl der Einwohner je km2. (*3) "GDP 2017 per capita, PPP adjusted". = BIP 2017, kaufkraftbereinigt. |
Mga :Bantas = Satzzeichen
tandạng
padamdạm (!) gatlạng (X – X) gitlịng (x-x) pahilis na guhit (/) kudlịt (') |
kuwịt (,) puwạng ( ) panaklọng (na hubọg) (( )) pananọng (?) panipi (") |
tuldọk (.) tutuldọk (:) tuldọk-kuwịt (;) |
Pagsulat at paglilimbag ng bantas = Schreibung und Druck von Satzzeichen
Walang puwang sa harap, may puwang sa likod ng mga bantas na . ; ! ? :
Halimabawa: Isang manok, isang isda at dalawang itlog.
Mahal ito.
Walang puwang sa harap at sa likod ng laman sa "..." (panipi), (...) (panaklong na
hubog), [...] at {...}.
Halimbawa: Mahal (150 PHP) ang isda.
Walang puwang sa harap at sa likod ng bantas na ' (kudlit) at - (gitling)
Halimbawa: pantay-pantay, siya'y.
May puwang sa harap at sa likod ng bantas na – (gatlang)
Pambating Panlipunan at Tawag sa Tao (:Bati) = Grußformeln und Anredeformen
↓
ale, aling![]() |
![]() ![]() ↓ Hey Joe ![]() ![]() |
![]() ![]() ![]() ![]() |
♫ :Bayan ko = Meine Heimat
Ang bayan kong Pilipinas, lupain ng ginto't bulaklak. Pag-ibig ang sa kanyang palad nag-alay ng ganda't dilag. At sa yumi at ganda dayuhan ay nahalina. Bayan ko binihag ka, nasadlak sa dusa. Ibon mang may layang lumipad, kulungin mo at umiiyak. Bayan pa kayang sakdal dilag ang di magnasang makaalpas. Pilipinas kong minumutya, pugad ng luha ko't dalita. Aking adhika, makita kang sakdal laya. ✦ Jose Corazon de Jesus |
Die Philippinen sind meine Heimat, das Land von Gold und Blumen. Liebe weihte seinem Schicksal Schönheit und Größe. Ausländer waren beeindruckt von Feinheit und Schönheit. Meine Heimat, jetzt gefesselt und im Unglück verstrickt. Ein Vogel fliegt nur in Freiheit, in den Käfig gesperrt, weint er. Das Land kann großartig sein, ohne sich befreien zu wollen. Meine hochgeliebten Philippinen, Ort meiner Tränen und des Leidens. Mein Wunsch, dich ganz frei zu sehen. |
♫ Tatlong :Bibe = Drei Entlein
May tatlong bibe nakita ako, mataba, mapayat na talaga. Ngunit sila'y may pakpak sa likot na iisa. (Ulitin). |
At sila'y nagsasabi ng wak, wak, wak. Sa may ilog nagpunta, pakendeng-kendeng ang lakad nila. |
Pamilang (:Bilang) = Zahlwörter
Pamilang na patakarạn = Kardinalzahlen. {9-2.8 (1)} | |||
walạ 0 | |||
isạ 1 | labịng-isạ 11 | sandaạn 100 | |
dalawạ 2 | labịndalawạ 12 | dalawampụ 20 | dalawạng daạn 200 |
tatlọ 3 | labịntatlọ 13 | tatlumpụ 30 | tatlọng daạn 300 |
apat 4 | labịng-apat 14 | apatnapụ 40 | apat na daạn 400 |
limạ 5 | labịnlimạ 15 | limampụ 50 | limạng daạn 500 |
anim 6 | labịng-anim 16 | animnapụ 60 | anim na daạn 600 |
pitọ 7 | labịmpitọ 17 | pitumpụ 70 | pitọng daạn 700 |
walọ 8 | labịng-walọ 18 | walumpụ 80 | walọng daạn 800 |
siyạm 9 | labịnsiyạm 19 | siyamnapụ 90 | siyạm na daạn 900 |
sampụ 10 | sanlibo 1000 | ||
tatlọng libo't dalawạng daan at limampụ't pitọ 3257 | sang-angaw = 1 000 000 | ||
Pamilang na panunuran = Ordinalzahlen. {9-2.8 (2)} | |||
una 1 | |||
ikalawạ 2 | pangalawạ 2 | ||
ikatlọ 3 | pangatlọ 3 | ||
ikaapat 4 | pang-apat 4 | ||
ikalimạ 5 | panlimạ 5 | ||
ikaanim 6 | pang-anim 6 | ||
ikapitọ 7 | pampitọ 7 | ||
ikawalọ 8 | pangwalọ 8 | ||
ikasiyạm 9 | pansiyạm 9 | ||
ikasampụ 10 | pansampụ 10 | ||
ikalabịng-isạ 11 | |||
ikasandaạn 100 | |||
Pamilang na patakarạng Espanyọl = Die spanischen Kardinalzahlen. | |||
Häufig werden spanische Kardinalzahlen verwendet, besonders bei Uhrzeitangaben und für Geldbeträge.Dabei wird die Orthografie dem Filipino angepasst. | |||
uno, una = 1 | ọnse = 11 | siyẹnto = 100 | |
dos = 2 | dose = 12 | beinte, bẹnte = 20 | dos siyẹntos = 200 |
tres = 3 | trese = 13 | treinta, trẹnta = 30 | tres siyẹntos = 300 |
kuwạdro = 4 | katọrse = 14 | kuwarẹnta = 40 | kuwạdro siyẹntos = 400 |
sịnko = 5 | kịnse = 15 | sinkuwẹnta = 50 | sịnko siyẹntos = 500 |
seis = 6 | disiseis = 16 | sesẹnta = 60 | seis siyẹntos = 600 |
siyete = 7 | disisiyete = 17 | setẹnta = 70 | siyete siyẹntos = 700 |
ọtso = 8 | disiọtso = 18 | otsẹnta = 80 | ọtso siyẹntos = 800 |
nuwebe = 9 | disinuwebe = 19 | nobẹnta = 90 | nuwebe siyẹntos = 900 |
diyẹs = 10 | mil = 1000 | ||
tres kuwarẹnta = 3.40 PHP a las sịnko kuwarẹnta = 17.40 Uhr | milyọn = 1 000 000 | ||
Ibạ pang mga pamilang = Weitere Zahlen. → apat, {9-2.8} |
Mga Sistema ng :Bilang = Zahlensysteme
Sistemang Desimal = Dezimalsystem
Mayroon tayong sampung daliri ('finger'). Mayroon ding sampung daliri ('digit') ang sistemang desimal: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9. Wala pang daliri pagkatapos ng 9. Ginagamit natin ang dalawang daliri para sa sumusunod na bilang: 1 0 upang ilarawan ang "Sampu".
Desimal din ang ✦ palapantayang metriko. ✧ Unlapi ng isa lang titik (iba kung maliit o malaki) ang ginagamit, upang ilarawan ang napakalaking at napakaliit bilang.
Sistemang Dalawahan = Binärsystem
Sa kaloob-looban ng lahat ng makabagong compyuter ay ginagamit ang sistemang dalawahan ('binary'). Mayroon itong dalawa lang daliri: 0 1 o "wala" at "mayroon".
Sistemang dalawahan | 0 | 1 | 10 | 11 | 100 | 101 |
Sistemang desimal | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5* |
* 1 x 4 + 0 x 2 + 1 = 5 . |
Sistemang Heksadesimal = Hexadezimalsystem
Dahil napakahaba ang sulat ng malaking bilang sa sistemang dalawahan ay ginagamit sa kompyuter ang isa pang sistema. May 16 daliri ang sistemang heksadesimal: 0-9 A-F.
Sistemang heksadesimal | 0 | 1 | 9 | E | F | 2C |
Sistemang desimal | 0 | 1 | 9 | 14 | 15 | 45* |
* 2 x 16 + 13 = 45 . |
Armin Möller
http://www.germanlipa.de/bh/bh_BC.html 08 Hulyo 2019 - 01 Pebrero 2021 |