1 Einleitung / Pambungad
3 Texte / Mga Kasulatan
Almario, Virgilio, S.: Bakit Kailangan ng Filipino ang Filipino?
Quelle / Pinagmulan → {16A-2 Almario 2007}.
Si Virgilio S. Almario ay kilala rin sa sagisag-panulat na Rio Alma. Lumaki sa Camias, San Miguel, Bulacan. Nagtapos ng A.B Political Science at M.A sa Filipino sa UP. Isang makata, kritiko, translator, editor, teacher at cultural manager. Nagkamit ng mga parangal, gaya ng Palanca, CCP, Makata ng Taon, TOYM, SEA Write award, Dangal ng Lipi, Gantimpalang Quezon at marami pang iba. Founder ng PBBY (Philippine Board on Books for Young People). Naging Executive Director at Commissioner ng NCCA, Director ng Institute of Creative Writing bago naging Dean ng College of Arts and Letters sa UP. Noong Hunyo 25, 2003, iprinoklama siyang Pambansang Alagad ng Sining sa Panitikan.
{3.11}
Ang unang dapat usisain: Bakit ba ipinasiya ng 1935 Kumbensiyong Konstitusyonal na isang wikang batay sa isa sa mga katutubong wika ng Filipinas ang ating maging wikang pambansa? | Als erstes muss herausgefunden werden: Warum hat die Verfassungsgebende Versammlung von 1935 als unsere zukünftige Landessprache eine Sprache aus den einheimischen Sprachen der Philippinen gewählt? |
{3.12}
Nakapagtataka ito kapag inisip na ang mga delegado sa naturang kumbensiyon ay pawang mga edukado at kabilang sa mataas na uri ng lipunang Filipino. Bilang mga edukado, mayorya sa kanila ang mahusay sa Espanyol. Iyon ang dahilan kaya ang una nating republika, ang Republikang Malolos ay Espanyol ang wikang opisyal sa pamahalaan. | Das mag erstaunen, wenn man bedenkt, dass die Delegierten der besagten Versammlung alles gebildete und der Oberschicht der Philippinen zugehörige (Leute) waren. Als Gebildete sprach die Mehrheit gut Spanisch. Das war der Grund, dass unsere erste Republik, die von Malalos, Spanisch als offzielle und Regierungssprache hatte. |
{3.13}
Ang medyo nakababata sa mga delegado ay nagdaan sa edukasyong pinalaganap ng mga Amerikano o naging pensiyonado kaya't bihasa sa Wikang Ingles. Nasa ilalim pa tayo noong 1935 ng mga Amerikano kaya't siguradong may malakas na saloobin sa kumbensiyon na Ingles ang hiranging wikang pambansa. Alam ng mga delegado ang realidad ng politika at ang magandang mga posibilidad para sa paggamit ng wika ng kanilang bagong Mananakop. | Die jüngeren der Delegierten hatten die durch die Amerikaner eingeführte Erziehung durchlaufen oder waren Internatsschüler in den Vereinigten Staaten, daher war ihnen Englisch geläufig. 1935 standen wir noch weit unter den Amerikanern, daher gab es sicherlich eine starke Strömung, dass Englisch die zu erwählende Sprache sei. Die Delegierten kannten die politische Realität und die guten Aussichten für den Gebrauch der Sprache ihres neuen Kolonialherren. |
{3.21}
Kung pinili lamang nila kahit ang Espanyol ay nagtatamasa sana tayo ng higit na matalik na ugnayan sa Espanya at mga bansa sa Amerika Latina. Kung pinili lamang nila ang Ingles ay wala tayong pinag-uusapang problema ngayon. Ngunit hindi nila pinili ang Espanyol at hindi rin nila iginiit man lamang ang Ingles bilang wikang pambansa. Sa halip, pinagtibay nila ang pagbuo ng isang wikang pambansang nakabatay sa isang katutubong wika ng Filipinas. | Wenn sie damals Spanisch gewählt hätten, würden wir uns engerer Beziehungen zu Lateinamerika erfreuen. Wenn sie damals Englisch gewählt hätten, hätten wir heute die hier besprochenen Probleme nicht. Aber sie haben weder Spanisch gewählt noch auf Englisch als Landessprache bestanden. Stattdessen haben sie den Aufbau einer Landessprache festgelegt entsprechend einer einheimischen Sprache der Philipiinen. |
{3.22}
Bakit? Dahil higit na nanaig sa kanila ang paniwala na higit tayong magkakaisa bilang isang bansa sa atin ang ating wikang pambansa. Ang paniwalang ito ay bahagi ng matinding nasyonalismo na dulot ng nakaraang Himagsikang Filipino at maalab na maalab pa noon sa puso ng mga lider at naging delegado sa kumbensiyong pansaligang-batas. Gayunman, ang paniwalang ito ang namatay na sa ating isip at ibig nating ilibing ngayon kasama ng mga gunita ng Himagsikang Filipino. | Warum? Weil für sie der Glaube vorherrschend war, dass wir besser gemeinsam ein Land werden und in Politik und Wirtschaft unabhängig werden, wenn unsere Natationalsprache eine einheimische Sprache wird. Dieser Glaube ist Teil des ausgeprägten Nationalismus, der von der philippinischen Revolution ausgegangen ist und damals noch in den Herzen der Führer und Delegierten der verfassungsgebenden Versammlung brannte. Trotzdem ist ist dieser Glaube in unseren Köpfen gestorben und wir möchten ihn heute zusammen mit der Erinnerung an die philippinische Revolution begraben. |
{3.31}
Puwede ka namang maging makabayan kahit nagsasalita ng Ingles. Ito ang malimit ikatwiran ng mga Inglesero ngayon. Ang ibig sabihin, baka higit pang makabayan ang pagsasalita sa Ingles dahil higit na kailangan ng mamamayan ang kahusayan sa paggamit ng Ingles para umasenso ang buhay. | Wir können auch patriotisch sein, wenn wir Englisch sprechen. Das ist die häufige Begründung der Verenglischer heute. Sie möchten sagen, vielleicht sind die, die englisch sprechen, die besseren Patrioten, weil Reichtum und Erfolg durch den Gebrauch von Englisch erforderlich ist für den Aufstieg unseres Landes. |
{3.32}
Sa kabilang dako, pangarap lamang noon ang wikang Filipino at hindi na ito kailangan ng bayan. Ito ang nasa isip ni GMA sa pag-uutos ngayon sa DepEd na ibalik ang pagtuturo lamang sa Ingles mula Grade 1. Ito rin ang katwiran ni dating Meyor Lito Atienza sa pagtatagubilin na Ingles lamang ang gawing medium of instruction sa Maynila. | Das hat die Präsidentin im Sinn, wenn sie jetzt das Kultusministerium anweist, zu einer ausschließlichen Unterweisung in Englisch von der ersten Klasse an zurückzukehren. Das war auch der Grund für den früheren Bürgermeister L.A. anzuweisen, dass Englisch Unterrichtssprache in Manila wird. |
{3.33}
Sa biglang malas, ang isyu ng pagiging makabayan at ang isyu ng dapat maging midyum ng pagtuturo sa mga paaralan ay dalawang magkahiwalay na usapin. Gayunman, totoong magkaugnay ang dalawa kapag nilinaw ang problema ng edukasyon sa Filipinas. Ang ibig kong sabihin, ang problema ng ano ang dapat maging midyum ng pagtuturo ay nagsisimula at nagwawakas sa kalidad ng nasyonalismo ng mga nagsasabing makabayan sila at kaya nais nilang Ingles ang maging midyum ng pagtuturo. | Zum großen Pech, sind die Frage, patriotisch zu werden und die Frage, was Unterrichtssprache in der Schule sein soll, zwei grundverschiedene Themen. Trotzdem sind diese beiden Fragen verbuden, da die Probleme in der Schulbildung in den Philippinen so deutlich sind. Ich möchte sagen, dass das Problem, was Unterrichtssprache wird, ist, dass sie anfangen und aufhören mit der Art des Nationalismus dieser selbsternannten Partrioten und deshalb den Wunsch haben, dass Englisch Unterrichtssprache wird. |
{3.34}
Para sa ikalilinaw ng problema, balikan natin ang kasaysayan ng mga pagtutol sa paggamit ng Filipino bilang wikang pambansa at midyum ng pagtuturo. | Um die Probleme zu verdeutlichen, wenden wir uns zur Geschichte der Einwände gegen den Gebrauch von Filipino als Landessprache und Unterrichtssprache. |
{3.41}
Unang pagtutol: Tagalog lamang ang Filipino. Isang bagay itong matagal na sinagot. Sa isang banda, aksidente lamang ng kasaysayan na Maynila at hindi Cebu ang ginawang sentro ng kolonyang Espanyol sa dakong ito ng daigdig at patuloy na naging sentro ng politika at ekonomya ng bansa nitong ika-20 siglo. Kung sa Cebu namalagi si Legazpi, Sugbuanon sana ang batayan ng ating wikang pambansa. Sa kabilang banda, ang pagiging Tagalog ng Tagalog ang bentaha nito laban sa wikang banygayang gaya ng Ingles. Iisa ang pamilya ng lahat ng katutubong wika ng Filipinas. | Erster Einwand: Filipino ist bloß Tagalog. Eine Sache, die schon lange beantwortet ist. Zunächst ist es ein purer Zufall der Geschichte, dass Manila und nicht Cebu das des kolonialen Spaniens in diesem Teil der Welt wurde und später das Zentrum von Politik und Wirtschaft dieses Landes im 20. Jahrhundert wurde. ... Auf der anderen Seite ist das Verwenden der Tagalog-Sprache durch die Tagalog-Menschen eine Waffe im Kampf gegen eine ausländische Sprache wie Englisch [Andererseits, dass Tagalog zu Tagalog wurde, ist ein Vorteil davon gegenüber den ausländischen Sprachen wie Englisch.] Es gehört zur Familie aller indigenen Sprachen der Philippinen. |
{3.42}
Sa diksyonaryo halimbawa ni
Panganiban (1972) naglista siya ng mahigit 27000 pangunahing lahok at sa mga ito, mahigit
11000 ang may kogneyt sa pinili niyang 12 wikang katutubo sa Filipinas bukod pa sa
mahigit 12000 homonim ngunit di-singkahulugan. Kaya nakapakabilis matututo ng Filipino
ang isang Ifugaw o Tausug kumpara sa paghihirap niyang matuto ng Ingles o anumang
wikang di-kapamilya ng mga wika natin.
{3.43}
Ikalawang pagtutol: Imperyor ang Filipino sa Ingles. At kaugnay nito, mahirap
gamitin ang Filipino sa matataas na disiplina, lalo na sa agham at matematika. Ito
ang naging saligan ng Bilingual Policy sa edukasyon noong 1970. Sa isang banda,
walang imperyor o superyor na wika sapagkat bawat wika ay may sistema, upang tupdin ang
pangangailangan ng gumagamit nito at upang umunlad kung nagbabago rin ang buhay at
interes ng gumagamit nito.
{3.44}
Sa kabilang banda, napatunayan na ng mga saliksik at eksperimento na
puwedeng-puwedeng gamitin ang Filipino sa anumang disiplina. Sa U.P.,
bukod sa totohanang paggamit ng Filipino sa mga klase sa agham at matematika ay
nakapaglathala ng maraming textbuk sa iba't ibang larangang akademiko. At sa totoo lang,
Filipino naman ang lihim at siyempre di-opisyal na ginagamit ng mga titser kapag
kinakapos sa Ingles ngunit nais talagang
makatulong sa pagkatuto ng mga estudyante.
{3.51}
Umiikot lamang sa naturang dalawang pagtutol ng mga isyung inihaharap laban sa
Filipino magmula nang iutos at pagtuturo nito sa mga paaralan. Sa kabilang dako, natupad
na ng Filipino ang mga gampanin upang kilalanin itong wikang pambansa at opisyal na
wikang panturo. Ito ang totoong lingua franca ng Filipinas.
{3.52}
Sa isang survey ng Ateneo de Manila noong 1989, lumitaw na 92 %
ang nakakaintindi ng Tagalog sa buong bansa, 88 % ang nakakabasa ito, 83 % ang
nakakasalita nito at 81 % ang nakasulat dito. Lumitaw din na 51 % lamang nakakaintindi
ng Ingles at 41 % ang nakakaintindi ng Sugbuanon. Tandaan, noong 1989 pa ang
estadistikang ito. Tiyak na malapit nang maging siyento porsiyento
ngayon ang nakakaintindi ng Filipino mulang Basco hanggang Bonggao.
{3.53}
Subalit binubuhay ng mga Inglesero ang lumang pagtutol sa pamamagitan ng inibang
katwiran. Ginagamit ngayon ang "globalissasyon" bilang sangkalan upang idiin na kailangan
natin ang Ingles upang maging "globally competitive" at upang mas magkaroon ng
opordunidad ang bawat paslit na Filipino na umasenso. Para sa mga Inglesero, pagiging
makabayan ang pagsisikap matuto ng Ingles dahil kailangan ito para sa pagsulong
ng kabuhayang bansa at sa pag-asenso ng bawat mamamayang Filipino.
{3.61}
Totoo ba ang katwirang ito ng mga Inglesero?
Una, ilang Filipino ba talaga ang nagkakaroon ng pagkakataong magtrabaho sa ibang bansa?
Sa istatistiks noong 1984, umaabot sa dalawang milyon ang ating overseas workers.
Siguro, triple na ngayon. Ngunit kahit sabihing 10 milyon, sila ba ang pundasyon upang
maisalba ang ating bansa sa kasalukuyang krisis?
{3.62}
Ayon sa istatistiks, umaabot sa 75% ng mga overseas workers ang atsay, drayber,
yaya, at piyon sa mga konstuksyon. Kailangan nga ba nilang magaling sa Ingles? O baka
mas kailangan pa nila aaang leksiyon sa Niponggo, Arabic Mandarin, German o Italian
para mas kagiliwan ng kanilang amo?
{3.63}
Ikalawa, ano ang gagawin natin sa milyon-milyong paslit na pumapasok sa paaralan
taon-taon at hindi naman maging overseas workers? Ayon na rin sa pag-aaral ng DepEd,
sa bawat sampung batang pumasok ng Grade 1, lima lamang ang nakakatapos ng Grade VI,
dalawa lamang ang natutuloy sa high school, at isa ang nakakatapos para mag-aral sa
kolehiyo. Ang lahat na drop-out sa elementarya ay malamang sa hinding
nalilimot ang natutuhan at nagiging mga illiterate.
{3.64}
Ang ibig sabihin, kailangan ang mabisang paraan ng pagtuturo sa elementrya upang
maging literate sa lalong madaling panahon ang isang bata. Kailangan mabilis siyang
matututong bumasa't sumulat, matuto ng btayang kaalaman at kasanayan upang kahit umalis
siya ng paaralan ay may pag-asa pa ring magamit niya ang natutuhan at maging isang
kapaki-pakinibang na mamamayan.
{3.71}
At alam ng kahit sinong disenteng edukador na hindi ito matututpad sa pamamagitang
ng Ingles. Sa halip, kailangan ang wikang katutubo o ang wikang higit na mabilis
maunawaan ng batang Filipino upang higit na mabisang matupad ang pagtuturo ng batayang
kaalaman at kasanayan sa unang mga taon ng pag-aaral. Ang kapakanan ng 90 % paslit ang
dapat ingatan, hindi ang pangarap ng 10 % na malimit ay anak pa ng
mayaman at makapangyarihan sa ating lipunan.
{3.72}
Ikatlo, ano ba ang layunin ng edukasyon sa Filipinas? Layunin lamang ba natin
maging pabrika ng mga atsay, construction workers, care givers at call center operators?
Layunin ba nating idestiyero sa ibang bansa ang lahat ng magagaling nating abataan
et edukado para makapagpadala rito ng dolyar kahit na alilain at abusuhin
sila roon?
{3.73}
Isa tayong bansang pulubi. Ngunit mananatili tayong pulubi hangga't hindi natin
nailaplano ang edukasyong tungo sa pagpapalakas ng ating pambansang
kakayahan. Higit nating kailangan dito ang lahat ng mga magagaling nating mamamayan
upang itayo ang ating indusriya, pamunuan ang ating mga negosyo, at gumawa ng mga paraan
upang magdulot ng marangal na ikakabuhay sa sambayanang Filipino.
{3.74}
Isang pinunong mababaw ang isip ang nagpaplano lamang para ipadala sa ibang bansa
ang lahat ng puwedeng ipadala sa hukbo ng kaniyang mamamayan. At isa siyang
taksil na pinuno kung isasakripisyo niya ang
kapakanan ng napakarami para mapagbigyan ang kinabukasan ng
iilan. Sa ganito dapat sukatin ang ipinangangalandakang "pag-ibig sa bayan"
ng mga Inglesero at nagsisikap biguin ang paglagaganap ng Filipino bilang wikang
pambansa. Limitado ang kanilang "nasyonalismo" dahil nakabatay lamang ito
sa hilig at interes ng mga middle class at educated sector.
{3.81}
Ngayon , hindi nangangahulugang dapat patayin ang Ingles. Hinding-hindi
kailangan natin ang Ingles sa mga gamit na ipinagmamalaki ng mga Inglesero. Kaya't
dapat magdulot ng puwang sa paaralan para matuto ng Ingles ang nais matuto nito.
Subalit hindi sa paraang ito ang pamamayanihain sa edukasyong pambansa.
Ang totoo, malimit na ang maka-Ingles ay yaong mayayaman.
{3.82}
May pera sila para pag-aralin ang kanilang
anak sa pripadong institusyon na Ingles ang midyum ng pagtuturo. May pera sila para
pag-aralin ang kanilang anak sa Estados Unidos. Bayaan silang gumastos para sa kanilang
pangarap. Subalit huwag ipahamak ang pangarap at hinaharap ng napakaraming anak ng mga
magsasaka, mangingisda't manggagawa sa mga nayon at sa mga pook maralita ng
lungsod.
{3.83}
Nais nating lumahok sa kumpetisyuong global? Palakasin natin ang ating sarili.
Wika nga ni Dr. Onofre D. Corpuz, na isang mahusay um-Ingles, sa isai kumperensiya ng mga
guro ng U.P. noong Mayo 1997: "We want to go global. But we can't develop unless we
develop a national language." Inuulit lamang niya ang ibig sabihin ng mga delegado sa 1935
Kumbensiyong Konstitusyonal nang ipasiya nilang ibatay sa isang wikang katutubo ang wikang
pambansa ng Filipinas.
Armin Möller http://www.germanlipa.de/text/almario_2007.html 071111 - 220720 |